GHANA
PORADNIK
Szczepienie
Szczepienie obowiązkowe przeciwko febrze (yellow fever) potwierdzone wpisem do tzw.
Żółtej Książeczki - wymagane przy wjeździe do większości krajów tropikalnych, ważne przez 10 lat.
Żółta Książeczka jest okazywana na granicy, na lotnisku w Ghanie, należy więc bezwzględnie ją mieć ze sobą. W przypadku posiadania już przez Państwa
Żółtej Książeczki z ważnym szczepieniem, kolejne szczepienie oczywiście nie jest wymagane. Kserokopia
Żółtej Książeczki jest niezbędna do uzyskania wizy do Ghany, czyli należy się zaszczepić przed wystąpieniem o wizę.
Od momentu szczepienia do momentu wjazdu do Ghany musi upłynąć minimum 10 dni.
Cena szczepienia wynosi ok. 210 zł.
Wykaz miejsc w Polsce, w których prowadzone są szczepienia
Wiza
Procedura wnioskowania o wizę - szczególnie z powodu braku ambasady Ghany w Polsce i konieczności załatwiania wizy w Berlinie (język angielski/niemiecki) - wydaje się na pierwszy rzut oka dość skomplikowana, ale da się ją łatwo przejść, korzystając z poniższych wskazówek.
W celu sprawnego uzyskania wizy do Ghany korzystamy z usług sprawdzonego pośrednika wizowego, firmy "2ways" sp. z o.o. - WizaSerwis.pl, z której usług korzystamy wiele lat.
Sprawy wizowe są załatwiane w ambasadzie Ghany w Berlinie. Wniosek musicie złożyć Państwo osobiście przez internet na stronie internetowej ambasady (wymagany jest skan zdjęcia paszportowego). Wniosek należy następnie wydrukować, podpisać i przesłać wraz z paszportem do WizaSerwis - kurier jest opłacony w dwie strony przez WizaSerwis, odbiera on od Państwa przesyłkę, a po wizowaniu paszport Państwu dostarcza.
Dokumenty wizowe muszą być złożone w WizaSerwis na 45 dni przed terminem wyjazdu, aby bezpiecznie zdążyć z całą procedurą. My cały czas koordynujemy przebieg tego procesu; służymy również pomocą w przypadku Państwa wątpliwości przy wypełnianiu wniosku o wizę (wniosek wypełniany jest w języku angielskim). Z uwagi również na fakt, że składane dokumenty (np. wyciąg bankowy czy zaświadczenie o zatrudnieniu) muszą być - choćby ogólnie - opisane po angielsku/niemiecku, jeżeli trzeba, służymy również pomocą przesyłając krótki wzór opisu tych dokumentów.
Uwaga, istnieje możliwość wypełnienia dla Państwa wniosku o wizę (wniosek wydrukowany jest przesyłany Państwu w ciągu 1-2 dni pocztą). Usługa jest płatna 75,00 zł brutto za 1 osobę. W przypadku chęci skorzystania z tej usługi, proszę o kontakt telefoniczny z pewnym wyprzedzeniem.
Dokumenty do złożenia w celu uzyskania wizy:
1 egzemplarz wypełnionego, wydrukowanego i podpisanego wniosku o wizę (wniosek nie musi być wydrukowany w kolorze);
Paszport, ważny min. 6 miesięcy po zakończeniu pobytu w Ghanie, posiadający min. 3 strony wolne (niezapisane);
Kserokopia strony paszportu z danymi osobowymi i zdjęciem;
Potwierdzenie szczepienia - kserokopia (strona 1 oraz strona z danymi) tzw. Żółtej Książeczki;
Zaświadczenie o zatrudnieniu lub zaświadczenie potwierdzające status studenta/ucznia, a w przypadku samozatrudnienia, potwierdzenie rejestracji firmy (np. wydruk CEIDG);
Potwierdzenie posiadania środków finansowych na rachunku bankowym - można złożyć, na przykład wydruk z ROR za ostatnie 2-3 miesiące pokazujące regularnosć wpływów - można zrobić wydruk z rachunku bankowego tuż przed dokonaniem do nas przelewu II raty za wyjazd;
oraz przesłane Państwu e-mailem wcześniej przez nas:
Rezerwacja biletu lotniczego w dwie strony;
Rezerwacja hotelu/i w Ghanie.
Wszystkie składane dokumenty muszą być podpisane przez składającego wniosek i opatrzone datą podpisu. Podpis musi być zgodny z widniejącym w paszporcie.
Składane dokumenty (np. wyciąg bankowy czy zaświadczenie o zatrudnieniu) muszą być - choćby ogólnie, bez tłumacza - opisane po angielsku/niemiecku (chodzi o informacje typu: czego dotyczy dany dokument, kto jest właścicielem rachunku, wysokość środków w PLN przeliczona na EUR, itp.). Jeżeli trzeba, służymy pomocą przesyłając krótki wzór opisu tych dokumentów.
W przypadku osób nieletnich (poniżej 18 lat), wnioskujących o wizę, należy złożyć również krótkie pismo podpisne przez obu rodziców lub opiekuna prawnego informujące o ich zgodzie na wyjazd dziecka i zgodzie na wydanie wizy (w j. angielskim lub niemieckim). Należy dołączyć również kserokopię paszportów (strona z danymi osobowymi i zdjęciem) obu rodziców lub opiekuna prawnego.
Powyższe wymogi stawiane są przez Ambasadę Ghany i nie mamy na nie NIESTETY wpływu.
Jeżeli macie Państwo problem z jakimś dokumentem, proszę o kontakt telefoniczny do nas, nie wszystko jest bowiem przez Ghanijczyków traktowane ściśle i z matematyczną precyzją, choć oczywiście lepiej skompletować dokumenty możliwie ściśle wg. podanych wymagań.
Koszt wizy turystycznej jednokrotnego wjazdu do Ghany, ważnej 3 miesiące, wynosi 110 Euro/os. Koszt pośrednictwa WizaSerwis uzależniony jest od ilości osób w naszej grupie, ale nie powinien przekroczyć ok. 180-200zł/os.
Formalności wizowe można również załatwiać samemu osobiście w Berlinie lub korespondencyjnie, ale z tego co twierdzi Ambasada, trwa to dłużej, a i z pewnością będzie bardziej stresujące.
Strona WizaSerwis.pl
Strona Ambasady Ghany w Berlinie
Sekcja wizowa Ambasady
Ubezpieczenie
Dla uczestników wyjazdu wykupujemy ubezpieczenie KL (koszty leczenia), NNW (następstwo nieszczęśliwych wypadków) oraz OC (odpowiedzialność cywilna) w Warcie. Koszt ubezpieczenia 14-dniowego wynosi ok. 140zł/os.
Połączenie lotnicze
Głównym miejscem wylotu każdej naszej grupy jest Warszawa. Z naszej części Europy do Ghany nie ma bezpośredniego połączenia, konieczna jest więc minimum jedna przesiadka. Połączenia są realizowane najczęściej przez Holandię, Francję, Belgię, Portugalię, ale też przez Wlk. Brytanię, Hiszpanię, Turcję, Maroko, Etiopię, Zjednoczone Emiraty Arabskie czy inne. Połączenia dobieramy tak, by z jednej strony cena biletu była możliwie jak najniższa, a z drugiej, by przesiadki nie trwały zbyt długo. Staramy się wylatywać z Warszawy rano (ok. godz. 6), wówczas w Ghanie lądujemy wieczorem tego samego dnia. Przelot do miejsca przesiadki to 1-3 godzin, a następnie do Ghany 5-7 godzin. W sytuacji, kiedy konieczne są dwie przesiadki - w sezonie brak jest z Warszawy czasem dostępnych innych połączeń - łączny czas podróży zamyka się z reguły w 17-18 godzinach.
Przelot kupujemy w taryfie ekonomicznej (czyli tej najbardziej popularnej), można w niej zabrać ze sobą najczęściej 1 bagaż główny oraz wnieść na pokład 1 bagaż podręczny, plus, np. torebkę. Standardowo bagaż główny nie powinien przekraczać wagi 23kg/os., a bagaż podręczny 8kg/os.. Zdecydowana większość linii oferuje posiłki na pokładzie w cenie biletu. Dobrze jest jednak zabrać ze sobą niewielki prowiant na drogę. Płynów w opakowaniach powyżej 100ml nie można wnosić na pokład, napoje można zakupić w strefie bezcłowej lotniska. Zalecamy zabrać w podróż w gotówce kilka Euro czy USD na drobne zakupy lotniskowe.
Wylot z Berlina
Osoby, którym jest wygodniej wylecieć na nasz wyjazd z Berlina, niż z Warszawy, mają taką możliwość.
Do grupy wylatującej z Warszawy mogą one dołączyć albo na lotnisku tranzytowym, albo już w samej Ghanie, w zależności od dostępności połączeń lotniczych. Należy jednak pamiętać, że opiekun grupy leci z Warszawy, czyli lecąc z Berlina będzie się pozbawionym opieki opiekuna podczas lotu i przesiadki. Nie powinien to być jakiś wielki problem, szczególnie dla osób doświadczonych w podróżach lotniczych, ale trzeba sobie zdawać sprawę, że podróżuje się wówczas całkowicie na własną rękę.
Warto wiedzieć, że połączenia lotnicze z Berlina do Ghany są znacznie tańsze niż z Warszawy - w niektórych okresach roku nawet o ok. 1200 PLN/os. (bilet w dwie strony), a średnio tańsze o ok. 500-800 PLN/os.. Często również siatka połączeń jest lepsza. Dla 2,3 czy 4 osób mieszkających, np. w Polsce zachodniej, północnej czy południowej i jadących na lotnisko samochodem, oszczędności mogą być znaczne.
Do Berlina łatwo i szybko jest dotrzeć autostradą czy to z Polski zachodniej, centralnej, czy południowej. Samochód można zostawić albo na płatnym parkingu strzeżonym, albo na bezpłatnym (dla lotniska Tegel - 500 m od lotniska,
parking wzdłuż kanału - parkowane są tam samochody przez osoby korzystające z lotniska; dla lotniska Schoenefeld -
parking miejski, 2 stacje kolei podmiejskiej od lotniska - stacja Altglenicke - Niemcy parkują tam samochody dojeżdżając, np. do pracy. Jeżeli obawiacie się Państwo kradzieży czy włamania, oczywiście lepiej zostawić auto na parkingu strzeżonym przy lotnisku lub poszukać parkingu strzeżonego w okolicy i dojechać na lotnisko taksówką. Z Polski do Berlina możliwy jest również dojazd busem czy koleją. Jadąc pociągiem, w większości połączeń i w Polsce, i w Berlinie konieczne są przesiadki.
Pieniądze
Waluta Ghany to cedi [s'idi]. 1 cedi = 100 pesewas [p'esues]. 1 cedi to ok. 0,86 złotego (listopad 2017). Aktualne kursy można znaleźć tu:
Oanda.com.
Najbardziej popularny w Ghanie jest dolar amerykański, następnie Euro, można więc zabrać ze sobą do Ghany te waluty, natomiast najkorzystniej jest wypłacać cedi z bankomatów używając polskich kart bankomatowych - unika się podwójnego przewalutowania i wysokich spread'ów w Ghanie. Najbezpieczniej jest zabrać ze sobą również nieco USD/Euro w gotówce. Legalnie można wwieźć do Ghany do 5000 USD w gotówce. Walutę korzystniej jest wymieniać w kantorach niż w bankach. Obsługiwane są w większości popularne karty płatnicze (Visa, Mastercard). Bankomaty są powszechnie dostępne w dużych miastach, w małych występują sporadycznie i często nie działają.
Ceny
Żywność
Produkty używane w kuchni ghanijskiej są nieco tańsze niż ich odpowiedniki w Polsce, ale mało atrakcyjne dla typowego podniebienia Polaka (kukurydza, casava-maniok, plantain-zielone banany, chilli, yam-pochrzyn, okra, fasola, ryż, owoce palmy, orzeszki ziemne, ślimaki). Żywność typu "zachodniego" jest głównie importowana, przez co droższa ok. 2-3 razy niż w Polsce. W sprzedaży dostępne są lokalne lub importowane z regionu: pomidory (2-10zł/kg), ogórki zielone (3-8zł/kg), papryka zielona, cebula (2-8zł/kg), ziemniaki (9-12zł/kg), jajka (0,5-1zł/szt), chleb pszenny (4-6zł/szt.), makaron, ryż, ryby świeże, silnie wędzone, suszone, a także: konserwy rybne (2-4zł/szt), mleko UHT (7-11zł/l), mrożone kurczaki (8-12zł/kg), herbata, kawa rozpuszczalna, woda mineralna PET (1,2-2zł/1,5l); owoce: mango, banany, arbuzy, ananasy, papaja, pomarańcze, cytryny, jabłka, winogrona. Praktycznie brak jest wędlin znanych w Polsce i kiełbas, dostępne są jedynie mrożone parówki, głównie drobiowe i wołowe, rzadko wieprzowe. Brak typowego nabiału, choć jogurty są miejscami dostępne. Stosunkowo trudno dostępne jest świeże mięso, lub nawet mrożone, a jeżeli już, to jest to przede wszystkim wołowina, kozina, drób.
Ceny alkoholu powyżej 20% produkowanego w Ghanie są niższe niż w Polsce (10-15zł/700ml), alkohol importowany, w tym wina, jest nieco droższy. Piwo jest ciężko dostępne w mniejszych sklepach, dostępne jest w barach i restauracjach (cena 4-6zł/675ml).
Większość "zachodnich" rodzajów produktów spożywczych jest dostępna w większych miastach.
Obiad w restauracji (np. zupa z owoców morza + smażony kurczak z frytkami) to wydatek rzędu 30-100zł.
Towary przemysłowe, odzież
Ceny wyższe niż w Polsce (1,5-2 razy)
Paliwo
Cena ok. 80% ceny paliwa w Polsce
Transport publiczny
Dostępne są powszechnie mikrobusy oraz na dalszych trasach klimatyzowane autokary. Ceny mikrobusów to ok. 1-5zł, ceny autokarów to 20-50zł. Na kilku trasach funkcjonuje również transport lotniczy.
Wypożyczalnie samochodów
Dostępny jest różny standard samochodów (ceny od 150-2000zł/dobę). Z uwagi na zły stan dróg i duże natężenie ruchu w dużych miastach, wypożyczenie auta, które chce się prowadzić samemu (cudzoziemiec) jest często obwarowane dodatkowymi warunkami i jest droższe; wiele wypożyczalni oferuje własnego kierowcę. W przypadku Accry, często inne stawki za wypożyczenie obowiązują na terenie miasta, a inne, gdy zamierza się używać samochodu poza miastem, w terenie (z uwagi na często zły stan dróg). W Ghanie obowiązuje ruch prawostronny. Należy posiadać międzynarodowe prawo jazdy. Zasady ruchu drogowego (teoria/przepisy) są podobne jak w Europie, choć praktyka często już odbiega od teorii.
Hotele
Baza hotelowa jest stosunkowo nieźle rozwinięta. Dostępny jest różny standard hoteli: niski (stare wyposażenie, brak lodówki, telewizora, klimatyzacji) - ceny ok. 40-70zł/pok.2os.; średni - ceny ok. 80-150zł/pok.2os.; wysoki - ceny od ok. 250zł/pok.2.os..
Napiwki
Ghanijczycy, będąc z natury raczej pomocni, są przy tym jednak dość łasi na pieniądze, w tym na napiwki. Nie należy przesadzać zarówno z częstością, jak i wysokością dawanych napiwków, choć za świadczone przysługi można dać 1, 2, 5 czy 10 (lub i więcej) cedis.
Pogoda
Średnia temperatura w Ghanie waha się w zależności od pory roku od 24 do 30 st. Celsjusza. Najgorętsze i suche miesiące to styczeń - kwiecień (napływa powietrze znad Sahary), od maja do września temperatura spada. W okolicy czerwca i października mają miejsce dwie pory deszczowe - deszcz pada wówczas średnio co 2-5 dni przez ok. 1-2 godzin dziennie, ale opady mogą być bardzo intensywne. W pozostałych okresach deszcz pojawia się sporadycznie, lecz opad, choć krótki, również potrafi być intensywny. Praktycznie nie zdarzają się okresy dłuższego niżu, które znamy z Polski, gdzie pogoda "barowa" potrafi się utrzymywać przez kilka dni.
Nie ma przeciwwskazań do przyjazdu do Ghany przez cały rok, choć kto nie lubi upału, powinien omijać miesiące I-IV. Warto zaznaczyć, że choć słońce bywa w tym okresie "gorące", nie jest ono tak dokuczliwe jak słońce na Płw. Arabskim (np. Dubaj) od maja do lipca, gdzie temperatury często osiągają ponad 45 st. C.. Odczuwalną temperaturę w Ghanie często również obniża wiatr wiejący nieco silniej niż w Polsce.
Aktualna pogoda w Ghanie (Accra)
Ubiór
W Ghanie przez cały rok możemy chodzić w krótkich spodenkach i sandałach. Należy jednak zabrać również długie spodnie, skarpety, pełne obuwie, koszulę/bluzkę z długim rękawem oraz sweter czy polar. Ważne są też okulary przeciwsłoneczne oraz lekkie nakrycie głowy. W porze deszczowej (czerwiec/lipiec i wrzesień/październik) można również ewentualnie zabrać lekki parasol czy pelerynę. Krem z filtrem (niekoniecznie tym maksymalnym) może się również przydać tym, którzy dbają o cerę. Przypominamy jednak o nie zabieraniu kremów, perfum, kosmetyków czy past do zębów o pojemności powyżej 100ml na pokład samolotu w bagażu podręcznym, bo najprawdopodobniej zostanie to skonfiskowane na lotnisku (pakujemy te rzeczy wyłącznie do bagażu głównego).
Zdrowie/ choroby
W Ghanie nie ma jakiś szczególnych zagrożeń zdrowotnych, należy jednak pamiętać, że jest to obszar tropikalny i występują tu choroby tropikalne. Standardowo bezpieczniej jest unikać jedzenia sprzedawanego u przydrożnych sprzedawców czy picia nie przegotowanej wody z kranu. Woda, którą zalecamy do picia, dostępna jest powszechnie w butelkach plastikowych 1,5l (cena ok. 1,5-2zł). Do mycia można używać wody z kranu lub ew. taniej wody do picia sprzedawanej w plastikowych woreczkach 0,5l (op. zbiorcze to 30szt. x 0,5l, za ok. 2,5-3zł). Woda z kranu czasem pochodzi z wodociągu, a często jest dowożona i magazynowana w dużych plastikowych zbiornikach (polytank), więc zapewne nie zawsze jest mikrobiologicznie całkowicie czysta. Dlatego też podczas mycia zębów czy golenia się lepiej jest używać wody z woreczków plastikowych.
Z chorób najczęściej występuje malaria przenoszona przez niektóre komary. Wychodząc wieczorem, lepiej więc ubrać długie spodnie czy koszulę z długim rękawem oraz pełne obuwie i skarpety. Na miejscu można zakupić krem przeciw komarom czy spray. W profilaktyce przeciwmalarycznej zalecane są leki, np. Lariam. Przyjmuje się go przed (lub w momencie przyjazdu), następnie 1 tabletka co tydzień przez okres pobytu oraz zalecana kontynuacja przez 2 tygodnie po opuszczeniu strefy tropików. Opiekun grupy w momencie przylotu do Ghany posiada Lariam (1 tabletka ok. 50zł).
Pomimo, że sieć aptek jest raczej dobrze rozwinięta, a opiekun grupy będzie posiadał apteczkę, dobrze jest też zabrać ze sobą z Polski indywidualnie podstawowe wyposażenie apteczki oraz prestoplast, środki przeciwbólowe czy środek dezynfekujący w sprayu (np. Octenisept).
Język, komunikowanie się
W Ghanie używanych jest ok. 50 języków lokalnych. Niemniej jednak powszechnie używanym językiem w całej Ghanie jest j. angielski. Jest to język urzędowy, nauczany w szkołach i jedynie osoby całkowicie bez wykształcenia go nie znają. Angielski używany w Afryce Zachodniej jest trochę daleki od od tego, który znamy z Wlk. Brytanii, można się jednak swobodnie porozumieć.
W przypadku naszej oferty znajomość angielskiego nie jest niezbędna, a opiekunka grup, Faustina, rozpoczęła naukę polskiego, więc na pewno poradzi ;) Jeżeli z kolei zdarzy się, że opiekunem grupy będzie rodowity Polak/Polka znający j. angielski, to ew. problem komunikacji językowej sam się rozwiąże.
Połączenia telefoniczne
Połączenia w roamingu są drogie - np, w Play - 8zł/min do Polski; 8zł/min połączenia lokalne; 5zł/min połączenia przychodzące; 2zł/sms; 3zł/mms; 4,3zł/MB danych.
Korzystniej jest kupić w Ghanie kartę prepaid, wówczas połączenie do Polski to ok. 1zł/min, a 400-600MB internetu to ok. 10zł. Połączenia na numery ghanijskie to wówczas sprawy groszowe. Powszechnie dostępne są doładowania tych kart w formie zdrapek.
Należy również pamiętać, że połączenia wykonywane z Polski na numer ghanijski wynoszą ok. 10zł/min., a sms ok. 0,5 - 1zł.
W celu obniżenia kosztów można korzystać z serwisów internetowych, np.
Toolani.pl - połączenie z Polski do Ghany to wówczas ok. 85gr/min (Toolani umożliwia dzwonienie z Polski do Ghany, nie na odwrót) lub używać darmowych komunikatorów komórkowych - np. WhatsApp, Viber, IMO.
Elektryczność
Napięcie prądu w Ghanie to 230V, 50Hz, czyli takie samo jak w Europie. Wtyczki i gniazdka są nieco inne, ale można europejskie wtyczki podłączyć do tutejszych gniazdek. W sprzedaży dostępne są też przejściówki.
Większość obszaru Ghany obecnie posiada doprowadzony prąd elektryczny, choć są rejony bez prądu. Dość częste są przerwy w dostawie prądu, większość hoteli posiada generatory prądotwórcze.
Strefa czasowa
Przesunięcie czasowe w Ghanie w stosunku do Polski to minus 1 godzina w okresie polskiego czasu zimowego oraz minus 2 godziny w okresie polskiego czasu letniego. (Czyli, jeżeli w Ghanie jest w lipcu godz. 12, to w Polsce jest godz. 14).
Homoseksualizm
Stosunki homoseksualne w Ghanie są karane. Publiczna debata na ten temat w Ghanie dopiero się rozpoczyna.
Pornografia, narkotyki
Zabronione jest wwożenie do Ghany wszelkich materiałów pornograficznych. Wwożenie, wywożenie i posiadanie narkotyków jest w Ghanie karalne.
